Pomiń nawigację

21 marca 2022 r.

Nieustanny rozwój – by wiedza wciąż była skarbem (zobacz nagranie z konferencji)

Wiedza jest jak walizka, którą mam ze sobą; jest skarbem - powiedział kończąc studia Giuseppe Paterno, słynny na cały świat, bo 96-letni absolwent włoskiej uczelni z Palermo. By wiedza wciąż była cennym skarbem, trzeba o nią dbać przez całe życie, inaczej szybko okaże się niewiele warta, niedostosowana do nowej rzeczywistości, nowej pracy lub nawet na wciąż zajmowanym stanowisku.  

W ciągu najbliższych lat w Polsce będzie się sporo działo, żeby jak największa liczba dorosłych zechciała zadbać o stan swojej wiedzy. By Polacy podnosili cyfrowe kompetencje, zabiegali   o udział w kursach, szkoleniach; by doskonalenie wiedzy przez całe życie nie było ekstrawagancją, ale normą. Kluczowy element tego planu, branża usług rozwojowych, może w nowej unijnej perspektywie finansowej liczyć na znaczące środki – na kształcenie dorosłych ma trafić dwuipółkrotnie więcej pieniędzy niż w perspektywie 2014-2020. Według rządowych planów, szczególny nacisk zostanie położony na rozwój cyfrowych kompetencji dorosłych Polaków. Świadczenie usług rozwojowych ma być coraz bardziej dostosowywane do potrzeb konkretnych osób – niebawem ruszyć ma pilotaż tzw. indywidualnych kont rozwojowych. Dynamiczny rozwój czeka też Bazę Usług Rozwojowych. W latach 2021–2027 na ten cel z EFS+ (Europejski Fundusz Społeczny Plus) trafić ma ponad 200 mln zł.

 Najważniejsze będą umiejętności

Na zorganizowanej na początku marca konferencji Bazy Usług Rozwojowych pt. "Odyseja 2021-2027 Nowa 'perspektywa' rynku usług rozwojowych" przedstawicielka Komisji Europejskiej, kierownik Europejskiego programu na rzecz umiejętności Alison Crabb podkreśliła, że nadrzędnym celem dla Europy wychodzącej z czasu pandemii jest odbudowanie się w możliwie wydajny i inteligentny sposób. - W tej chwili najważniejsze są umiejętności: widać to w wielu politykach europejskich i krajowych - podkreśliła.

Crabb zauważyła, że obecnie nawet jeśli nie zmieniamy zawodu, musimy ustawicznie udoskonalać nasze kompetencje. Wskazała też, że pandemia przyspieszyła wiele procesów, w tym m.in.  transformację cyfrową. Już w europejskim badaniu umiejętności cyfrowych z 2017 r. wskazano, że w przypadku niektórych kategorii zawodowych ponad 90 proc. stanowisk pracy wymagane jest posiadanie przynajmniej podstawowych umiejętności cyfrowych – pandemia spowodowała, że posiadanie takich umiejętności jeszcze zyskało na znaczeniu.  Tymczasem jeszcze trzy lata temu badania wskazywały, że podstawowymi umiejętnościami cyfrowymi mogło się pochwalić niespełna 60 proc. dorosłych Europejczyków i ponad 40 proc. Polaków.

Wyzwaniem cały czas pozostaje też zmiana mentalności osób dorosłych - by zechciały rozwijać swoje kompetencje, czuły potrzebę podnoszenia swoich kwalifikacji niezależnie     od wieku, sukcesywnie i regularnie. W końcu nawet cytowany wcześniej, słynny włoski student, rozpoczynając już po dziewięćdziesiątce swoją edukację uniwersytecką przyznawał, że "to trochę za późno…" Polska ma konkretne plany upowszechniania kultury uczenia się przez całe życie, zapisane w "Zintegrowanej strategii umiejętności 2030", gotowe są też koncepcje inwestowania unijnych środków na ten cel. Gość konferencji BUR, Piotr Krasuski, dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej jest zdania, że jeszcze w tym roku uda się uruchomić pierwsze programy w ramach nowego rozdania finansowego.

- Przewidujemy szeroką gamę działań z EFS+ w obszarze edukacji osób dorosłych. W szerokim zakresie wolumen finansowy wsparcia będzie zbliżony do perspektywy 2014 – 2020. W obszarze edukacji dorosłych przewidujemy, poprzez zmiany struktury wydatków, ponad 2,5 krotny wzrost nakładów - zapowiedział.

 Nowa perspektywa – nowe możliwości

Rozpoczynająca się perspektywa finansowa to okazja do wprowadzenia szeregu nowych rozwiązań w zakresie kształcenia osób dorosłych oraz zachęcania osób, które do tej pory nie uczestniczyły w podnoszeniu swoich kwalifikacji do podjęcia takiego trudu. Wśród narzędzi, których wdrażanie zacznie się najszybciej jest pilotaż Indywidualnych Kont Rozwojowych. Alison Crabb wyjaśniła, że unijna koncepcja tego typu kont zakłada, że każda osoba będzie   w stanie aktywnie zarządzać swoim rozwojem na rynku pracy.

- Komisja Europejska proponuje, aby każda osoba w wieku produkcyjnym miała możliwość założenia takiego konta, z którego czerpiemy pieniądze na konkretne inicjatywy rozwojowe. To ma być rozwiązanie uniwersalne, ale pozwalające na różnicowanie pomocy, w zależności od potrzeb poszczególnych osób. Inaczej będzie ono wyglądało w przypadku osoby o niskich kwalifikacjach, osoby niezatrudnionej, inaczej w przypadku osoby o wysokich kwalifikacjach – powiedziała.

Na przetestowanie takiego rozwiązania w polskich warunkach przeznaczonych ma być 70 mln zł. Według rządowych założeń, pilotaż będzie dwufazowy. Najpierw sprawdzonych zostanie, na małą skalę, kilka możliwych wariantów. – Potem, na tej podstawie, wybierzemy najlepsze, najbardziej rokujące rozwiązanie i wdrożymy je w pilotażu na szeroką skalę, na większej grupie osób. Chcemy, żeby Indywidualne Konta Rozwojowe były zasilane ze środków publicznych, ale także ze środków pracodawcy i pracownika – powiedział Piotr Krasuski.  Jak wyjaśnił, dzięki takiemu sposobowi zasilania kont, z rozwiązania korzystać będą osoby, które rzeczywiście chcą podnosić swoje kompetencje. Alison Crabb podkreśliła, że nie jest to rozwiązanie, które może funkcjonować w oderwaniu od całego systemu; wokół tego konta musi rosnąć cała infrastruktura rynku usług rozwojowych.

- W polskim kontekście BUR jest tego systemu najważniejszym elementem; daje możliwość potwierdzania odpowiedniej jakości usług rozwojowych dostępnych na rynku pracy w Polsce. Istnieje możliwość uzupełnienia tego systemu o inne bazy danych, inne rejestry - po to, żeby powstało jedno miejsce, gdzie każdy użytkownik będzie mógł korzystać ze swego konta. To są bardzo ciekawe inicjatywy; wszystkie państwa członkowskie uczestniczą w procesie tworzenia spójnego systemu, opartego na indywidualnych kontach – powiedziała przedstawicielka Komisji Europejskiej.

Nieustanny rozwój Bazy Usług Rozwojowych

Najbliższe lata mają być czasem intensywnego rozwoju Bazy Usług Rozwojowych. Platforma ma być jeszcze bardziej intuicyjna w obsłudze, silniej zintegrowana z innymi usługami – także bogatsza pod względem oferty. Na rozwój systemu informatycznego, działania na rzecz jakości usług świadczonych w BUR oraz zwiększenie integracji bazy ze Zintegrowanym Rejestrem Kwalifikacji  ma trafić niemal 200 mln zł – taka kwota została zaplanowana w programie FERS (Fundusze Europejskie Dla Rozwoju Społecznego 2021-2027), który będzie kontynuatorem programu Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020.  Według zapowiedzi resortu funduszy i polityki regionalnej, planowany zakres wsparcia dotyczy poprawy jakości usług rozwojowych oraz zwiększenia możliwości korzystania z nich przez wszystkie grupy potencjalnych użytkowników. W BUR dostępna ma być oferta usług dla wszystkich dorosłych. w tym dla osób planujących podnieść lub zmienić kompetencje, osób o niskich kwalifikacjach, osób po 50 roku życia.

- Obecnie oferujemy wsparcie przedsiębiorstwom, które delegują swoich pracowników do usług rozwojowych. Rozszerzamy to o osoby, które będą chciały stać się odbiorcami tego typu usług z własnej inicjatywy.  Za tym musi pójść konieczność zwiększenia oferty dostępnej w BUR, bo nie będą to tylko takie szkolenia, których potrzebują pracodawcy, ale i takie których potrzebują osoby fizyczne – wyjaśnił Piotr Krasuski.

Baza Usług Rozwojowych ma być jeszcze dostępniejsza dla odbiorców i użytkowników. W tym celu przygotowana zostanie aplikacja mobilna. Już teraz statystyki wskazują, że znaczący odsetek odbiorców przegląda ofertę BUR poprzez smartfony.

- Bardzo nam zależy na tym, żeby usługi rozwojowe które będą umieszczane w BUR wpisywały się jak najpełniej w potrzeby edukacyjne użytkowników, zarówno pod względem merytorycznym, jak i jakościowym. Aby dawały możliwość nabywania powszechnie uznawanych kwalifikacji. Chcemy też silniej związać BUR ze Zintegrowanym Rejestrem Kwalifikacji – podkreślił Krasuski. 

Zmiany w BUR mają skutkować zwiększeniem jakości usług świadczonych przez bazę oraz zwiększeniem wiarygodności tych usług i poprawą oceny przez ostatecznych odbiorców.

Cel – społeczeństwo kompetentne cyfrowo

Przed rokiem Komisja Europejska przedstawiła wizję i kierunek transformacji cyfrowej w Europie do 2030 r. Wśród przyjętych założeń jest i takie, by wraz z początkiem kolejnej dekady 80 proc. osób posiadało co najmniej podstawowe kompetencje cyfrowe. Z rządowych wyliczeń wynika, że obecnie szacowany poziom w Polsce to około 50 proc. Skok o ok. 30 p. p. w górę będzie wyzwaniem, jednak,  jak wynika z planów rządu, są pomysły, jak to osiągnąć.

- Raczej nie musimy się martwić o pokolenia, które za chwilę wkroczą na rynek pracy - one te kompetencje cyfrowe mają już chyba zakodowane w zmienionym DNA. Jest natomiast grupa osób, które tych kompetencji nie mają, zaś wykonywane przez nie zawody nie dają im możliwości nabycia ich przez doświadczenie. Musimy przygotować dla nich ofertę – zapowiedział Piotr Krasuski.

I taka oferta już jest opracowywana. W programie FERS przewidziano utworzenie sieci klubów rozwoju cyfrowego. - Chcemy, aby docelowo w każdej gminie w Polsce powstał taki klub, który będzie swoistym ośrodkiem aktywizacji cyfrowej, kompetencji cyfrowych dla lokalnej społeczności. Każdy mieszkaniec będzie mógł w tym miejscu uzyskać bezpłatną poradę dotyczącą bezpiecznego korzystania z komputera, Internetu, usług publicznych usług w obszarze e-commerce, e-banking i innych – wyjaśnił przedstawiciel resortu funduszy i polityki regionalnej. Zadaniem klubów rozwoju cyfrowego i pracujących w nich konsultantów będzie również zaznajamianie osób zainteresowanych szerszym rozwijaniem swoich kompetencji i kwalifikacji cyfrowych z ofertą Bazy Usług Rozwojowych i informowanie ich o możliwościach pozyskania dofinansowania. W ramach programu FERS planowane jest także utworzenie narzędzia informatycznego o nazwie wirtualny asystent rozwoju kompetencji cyfrowych. Narzędzie to ma służyć badaniu kompetencji cyfrowych użytkownika, byłoby stosowane w projektach finansowanych z EFS+. Wirtualny asystent kompetencji cyfrowych ma przekazywać użytkownikowi informacje o jego potrzebach, dawać możliwość weryfikacji umiejętności, zaplanowania ścieżki rozwoju. Pochodzące z asystenta dane trafiałyby do publicznych służb zatrudnienia, do edukatorów w klubach rozwoju cyfrowego i do doradców zawodowych.  Być może byłoby to też użyteczne narzędzie dla dostawców usług rozwojowych.

 Popularne wśród aktywnych przedsiębiorców hasło głosi: przyszłości nie da się przewidzieć, ale można ją zaplanować. Także plany dotyczące perspektyw rozwoju branży usług rozwojowych, wykorzystania unijnych środków do kształcenia osób dorosłych muszą wliczać nieprzewidywalne uwarunkowania. Również przedstawiciele rządu przyznają, że jedną z niewiadomych jest w tej chwili kwestia obecności na polskim rynku pracy osób, które właśnie trafiają do naszego kraju z Ukrainy. Krasuski przyznał, że już trwają rozmowy, na szczeblu krajowym i unijnym, dotyczące użycia środków z EFS+ w celu wsparcia obcokrajowców zainteresowanych pozostaniem w Polsce i wiążących swoją zawodową przyszłość z naszym krajem.

Wystąpienie oficjalnych gości podczas konferencji Odyseja 2021-2021. Nowa perspektywa rynku usług rozwojowych.

 

Opublikowano: 21.03.2022 13:15
Poprawiono: 22.03.2022 09:37
Modyfikujący: Maria Piechocka
Udostępniający: Maria Piechocka
Autor dokumentów: