W warunkach gospodarki rynkowej istotnym elementem polityki innowacyjnego rozwoju przedsiębiorstwa, decydującego o przewadze konkurencyjnej na rynku, mogą być nie tylko wynalazki, ale również projekty racjonalizatorskie, powstające w wyniku działalności racjonalizatorskiej.

Istota tej działalności polega na zmianach i usprawnieniach w szeroko rozumianym procesie produkcji, które niejednokrotnie wspomagają procesy innowacyjne i stanowią źródło postępu technicznego oraz dodatkowych efektów ekonomicznych. Ustawodawca zaliczył twórczość racjonalizatorską, obok innych rodzajów twórczości, m.in. naukowej, artystycznej i wynalazczej, do dóbr osobistych (art. 23 Kodeksu cywilnego). Dobra te pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Projekty racjonalizatorskie, w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. (Dz. U. z 2003 r. nr 119, poz. 1117 z późn. zm.) Prawo własności przemysłowej wzorem poprzednich, obowiązujących na przestrzeni kilkudziesięciu lat, regulacji ustawowych, zostały zakwalifi kowane do kategorii projektów wynalazczych i wymienione obok wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych i topografii i układów scalonych. Nie podlegają one jednak ochronie prawnej przewidzianej przez ustawodawcę dla wszystkich pozostałych projektów wynalazczych. Oznacza to, że nie są one chronione prawami wyłącznymi, których Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej udziela na pozostałe wspomniane projekty wynalazcze.