Raport przygotowany na podstawie badań uczniów i analizy kierunków kształcenia na poziomie ponadgimnazjalnym zrealizowanych w 2013 roku w ramach IV edycji projektu Bilans Kapitału Ludzkiego. Według deklaracji respondentów, dominującym (obejmującym 4/5 uczniów) wzorem postępowania po zakończeniu edukacji ponadgimnazjalnej, pozostaje kontynuowanie nauki – aż 59% decydujących się na kontynuację nauki uczniów wskazało w tym kontekście dzienne studia wyższe, co dowodzi umasowienia wyższego wykształcenia i wysokich aspiracji edukacyjnych tej grupy uczniów. Połowa badanych uczniów zadeklarowała, że co najmniej raz podejmowała pracę zarobkową w ciągu minionego roku.

Podejmowana przez uczniów praca najczęściej (53%) nie jest w ogóle związana z tym, czego uczeń uczy się w szkole. Najprawdopodobniej ma ona zatem charakter sezonowy lub dorywczy. W przypadku kompetencji uczniowie szkół ponadgimnazjalnych najwyżej ocenią swoje umiejętności interpersonalne (głównie praca w grupie i kontakty z nowymi osobami) i komputerowe. Te ostatnie pojmowane są jednak prawie wyłącznie jako podstawowe, w postaci wykonywania elementarnych operacji i poruszania się w Internecie. Najniżej oceniane przez uczniów kompetencje dotyczą ich zdolności technicznych i matematycznych.