Rynek zamówień publicznych stanowi niezwykle ważną część polskiej gospodarki – w ostatnich latach jego wartość sięgała ok. 8% PKB. Ma zatem niebagatelne znaczenie dla polskich przedsiębiorców. Ponad 80% wszystkich ofert składanych w tzw. postępowaniach krajowych pochodzi od przedsiębiorców z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Dlatego właśnie tak doniosłym wydarzeniem jest wejście w życie 1 stycznia 2021 r. nowej  ustawy regulującej udzielanie zamówień publicznych w Polsce.

Jednym z kluczowych założeń przyświecających pracom nad nowym aktem prawnym było wzmocnienie efektywności systemu zamówień publicznych, w szczególności poprzez zwiększenie zaangażowania MŚP na rynku publicznych zakupów. Z tego powodu nowa ustawa wprowadza liczne rozwiązania ukierunkowane na wzmocnienie pozycji przedsiębiorców i ułatwienie im efektywnego ubiegania się o zamówienia publiczne.

Co ważne zmiany odnoszą się w zasadzie do każdego etapu procesu zakupowego – począwszy od przygotowań, poprzez prowadzenie postępowania, a skończywszy na nowych zasadach kształtowania umów. Z perspektywy MŚP wśród szczególnie doniosłych praktycznie rozwiązań należy wymienić m.in.:

• ustanowienie nowych trybów udzielania zamówień o wartości poniżej progów unijnych,
• zmianę podejścia do wykluczania wykonawców z postępowania,
• wzmocnienie bezpieczeństwa ekonomicznego przedsiębiorców w ramach przepisów o umowach,
• a przede wszystkim – ustanowienie zasady efektywności ekonomicznej, która znajduje rozwinięcie w licznych przepisach szczegółowych.

Choć ustawa jest źródłem wielu szans dla przedsiębiorców zainteresowanych rynkiem zamówień publicznych, nie ulega wątpliwości, że każda zmiana przepisów – w szczególności dotyczących tak istotnej dziedziny – niesie wiele wyzwań, a nawet zagrożeń. Z pewnością najlepszym sposobem na ich przezwyciężenie jest zdobywanie wiedzy i informacji, które pozwolą podejmować optymalnie decyzje w praktyce.

Niniejszy podręcznik – opracowany w gronie doświadczonych specjalistów z zakresu prawa zamówień publicznych – został przygotowany jako odpowiedź na tę właśnie potrzebę. Nie jest rozbudowanym i szczegółowym komentarzem, lecz zawiera kluczowe informacje praktyczne na temat nowego prawa zamówień publicznych, które pozwolą przedsiębiorcom zidentyfikować podstawowe ryzyka, ale też dostrzec szanse, jakie przynosi nowa regulacja.

Warto przede wszystkim podkreślić, że uchwalenie nowego aktu prawnego regulującego kompleksowo udzielanie zamówień publicznych ma służyć przede wszystkim wprowadzeniu „nowych rozwiązań opartych na maksymalnej efektywności i przejrzystości udzielanych zamówień publicznych, uwzględniających jednocześnie rolę zamówień publicznych w kształtowaniu polityki państwa oraz potrzebę wsparcia rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, a także innowacyjnych, nowoczesnych produktów i usług”[1]. Osiągnięcie tego celu leży w interesie wszystkich aktorów życia gospodarczego w Polsce. Dlatego w imieniu autorów wyrażam nadzieję, że to opracowanie okaże się użyteczne w codziennej praktyce przedsiębiorców ubiegających się o zamówienia publiczne, a przez to przyczyni się do realizacji wskazanego powyżej celu.

dr Jarosław Kola