Decyzje szkoleniowe a potrzeby rynku pracy

Wraz z końcem roku zastanawiamy się co nas czeka w tym nowo nachodzącym. Jak ukształtuje się rynek pracy i kogo będą poszukiwać  pracodawcy?  Czy pracownicy są gotowi na dopasowanie się do nowej rzeczywistości i przekwalifikowanie? Popytowy model dofinansowania szkoleń w Bazie Usług Rozwojowych umożliwia znalezienie  szkoleń wpisujących się w potrzeby przedsiębiorców. Jakie szkolenia wybierają użytkownicy BUR ? Czy rozwijają one kompetencje pożądane przez pracodawców?

Sytuacja na rynku pracy

Ostatnie lata przyniosły ze sobą znaczne zmiany na rynku pracy, które kształtowane były zarówno przez globalne trendy, jak i konsekwencje pojawienia się pandemii. Początek pandemii zaskoczył zarówno pracodawców, jak i pracowników i przyniósł czasową zapaść na rynku pracy. Dało się zauważyć znacznie mniejszą liczbę dodawanych ogłoszeń, jak i spadek responsywności kandydatów. Teraz obie strony muszą przystosować się do nowej rzeczywistości.

Zachowania kandydatów, podobnie jak pracodawców, zmieniały się wraz z kolejnymi falami pandemii. Na początku kandydaci ostrożnie podchodzili do podejmowania decyzji o zmianie pracy. Osoby, które utraciły zatrudnienie często decydowały się na aplikowanie na stanowiska niekoniecznie związane z ich branżą. Ubiegłoroczne badania przeprowadzone przez OLX pokazały, że na początku pandemii pojawiała się duża liczba CV od kandydatów, którzy byli nastawieni na krótką współpracę i poszukiwali pracy na tzw. przeczekanie, a nie stałego zatrudnienia.

Pandemia niewątpliwie przyniosła zmiany w sferze sposobu organizacji pracy, procesów rekrutacji czy zapotrzebowania na poszczególne stanowiska, ale pomimo mało optymistycznych prognoz na szczęście nie doprowadziła do trwałego załamania rynku pracy, a jedynie do jego transformacji.

Po czasie stagnacji pojawiło się wyraźne odbicie. Potwierdzają to dane jednego z czołowych portali rekrutacyjnych – Pracuj.pl. Od początku bieżącego roku z miesiąca na miesiąc liczba publikowanych tam ofert pracy stale rośnie. W III kwartale na portalu Pracuj.pl opublikowano ponad 264 tys. ogłoszeń, to prawie o trzy czwarte ofert więcej niż w tym samym okresie w 2020 r. Obecne zapotrzebowanie na pracowników przewyższa nawet popyt sprzed pandemii.  

Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że na koniec trzeciego kwartału 2021 r. było w Polsce 153,5 tys. wolnych miejsc pracy. Było to o 68,5% więcej niż w analogicznym okresie w 2020 r. W trzecim kwartale 2021 r. na jedno zlikwidowane miejsce pracy przypadły 2,3 nowo utworzone miejsca pracy. W pierwszej połowie bieżącego roku firmy najczęściej poszukiwały pracowników zajmujących się handlem i sprzedażą (29 proc. wszystkich ogłoszeń), co piąta oferta chciała pozyskać specjalistów z branży IT. Na trzecim miejscu znalazły się oferty pracy w działach obsługi klienta (15 proc.).  

Biorąc pod uwagę całościową liczbę publikowanych ogłoszeń, 2021 r. z pewnością przyniósł korzystne zmiany. Na innym popularnym portalu- OLX.pl opublikowano aż o 78% więcej ofert pracy niż w okresie marzec–maj ubiegłego roku. Najwięcej ogłoszeń pojawiło się w takich branżach, jak transport i spedycja, produkcja, budowa i remonty, gastronomia, sprzedaż, obsługa klienta oraz call center.

Ożywienie na rynku pracy potwierdzają też badania przeprowadzone na szerszej próbie. W badaniu „Rynek pracy w czasie COVID-19” przeanalizowano aż 50 największych portalach rekrutacyjnych, na których w październiku 2021 r. pracodawcy opublikowali ponad 324 tys. ofert pracy. To o 34,8% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Najwyższy wzrost ofert zanotowano dla zawodów: specjalista ds. HR, HR Business Partner, aplikant radcowski/adwokacki, doradca podatkowy, specjalista ds. cyberbezpieczeństwa.

 Przyszłość rynku pracy

Początek przyszłego roku również wygląda obiecująco dla osób poszukujących nowego zatrudnienia. Wszystko wskazuje bowiem na to, że początek 2022 roku będzie na rynku pracy dużo bardziej dynamiczny niż w latach poprzednich. Według danych z raportu „Nowe spojrzenie na rynek pracy know how 2022” co piąta firma planuje nabór nowych pracowników. Najczęściej wzrost zatrudnienia zapowiadają firmy oferujące usługi IT, doradcze (marketing, PR), finansowe i ubezpieczeniowe. Tendencję tą potwierdzają także wynik badania ManpowerGroup, w którym aż 43 proc. pracodawców objętych badaniem zapowiada powiększenie załogi w I kwartale przyszłego roku. 

Potencjalne braki kadrowe oraz trudności z rekrutacją szczególnie niepokoją przedstawicieli największych firm zatrudniających powyżej 250 pracowników.

Zapowiada się więc początek roku pełen nowych ofert na portalach rekrutacyjnych. Jakich wymagań w zakresie umiejętności i kwalifikacji można spodziewać się wśród oczekiwań pracodawców?

W ramach badania „Trendy w zatrudnieniu 2021” pracodawcy wskazywali jakich kompetencji będą poszukiwać w ciągu najbliższych 2 lat. Wśród najczęściej wymienianych pojawiają się umiejętności sprzedażowe i marketingowe (33%), IT/Digital (21%), techniczne i inżynieryjne (19%) oraz językowe (19%). Duże firmy najczęściej potrzebować będą kompetencji w zakresie IT/Digital oraz umiejętności obsługi maszyn. Firmy małe i średnie wskazują głównie na kompetencje sprzedażowe oraz IT/Digital. Natomiast umiejętności menedżerskie będą częściej poszukiwane w małych i średnich niż w dużych przedsiębiorstwach.

Umiejętności, które zyskują na znaczeniu według badania „Nowe spojrzenie na rynek pracy – OLX Praca. Know How 2022” to przede wszystkim: umiejętność zarządzania czasem na które wskazało aż 46% respondentów, umiejętność pracy z nowymi technologiami -44%, zdolności adaptacyjne i kreatywność wskazało 34% respondentów, kompetencje cyfrowe i odporność na stres- 31% respondentów.

Wybory szkoleniowe a kompetencje poszukiwane przez pracodawców

Zachodzące zmiany na rynku pracy prowadzą kandydatów do otwartości na doskonalenie swoich kompetencji. Aż 3 na 4 pracowników jest gotowych przekwalifikować się lub przebranżowić, aby otrzymać pracę. Przyjrzeliśmy się bliżej jakich szkoleń w tym roku poszukiwali użytkownicy największej w Polsce wyszukiwarki szkoleń i kursów czyli Bazy Usług Rozwojowych. Czy ich wybory pokrywają się z oczekiwaniami pracodawców?
W Bazie każdego dnia czeka na użytkowników około 25 tys. ofert opublikowanych przez ponad 4 tys. firm szkoleniowych i doradczych. Hasła, które najczęściej były wpisywane w wyszukiwarkę Bazy przez osoby planujące rozwój swoich kompetencji w ciągu ostatnich 6 miesięcy to m.in.: język angielski, prawo jazdy, excel, MBA, fizjoterapia czy phyton. Pojawiają się także zapytania dotyczące psychologii, marketingu, języka programowania java, zarządzania oraz zarządzenia projektami. Takie wybory wpisują się w katalog kompetencji poszukiwanych przez pracodawców według badania „Trendy w zatrudnieniu 2021”. W poszukiwanych szkoleniach pojawiły się zarówno umiejętności z zakresu marketingu, IT, języki obce, jak i umiejętności menadżerskie. Wśród najczęściej wyszukiwanych kursów zabrakło natomiast umiejętności miękkich, na które zwracano uwagę w badaniu OLX- takich jak: zarządzanie czasem, kreatywność czy odporność na stres. Użytkownicy częściej stawiają na podniesienie konkretnych kwalifikacji niż ogólny rozwój osobisty. 
Popularność kursów na prawo jazdy oraz kursów językowych wyjaśniać mogą branże, w których sami pracownicy najchętniej poszukiwaliby pracy. W badaniu OLX w odpowiedziach pojawiają się sektory związane ze sprzedażą i obsługą klienta często wymagające znajomości co najmniej języka angielskiego oraz transportem gdzie podstawą jest posiadanie uprawnień kierowcy.
Pracownicy kompetencje cyfrowe postrzegają jako umiejętności przyszłości. Osoby pracujące zdalnie lub w systemie hybrydowym najczęściej chciałyby poszerzać swoją wiedzę z obszaru IT (23% wskazań), umiejętności zarządzania czasem (20% odpowiedzi) oraz pracy z nowymi technologiami (18%). Zainteresowanie pracowników kompetencjami zakresu IT wynika z przeświadczenia o dominacji tej dziedziny i wysokim zapotrzebowaniu na specjalistów z tego obszaru w przyszłości. Praca w charakterze programisty lub pracownika branży IT jest najczęściej postrzegana jako tzw. zawód przyszłości. Dlatego nie dziwi fakt, że wśród najczęściej wyszukiwanych fraz pojawiają się także popularne języki programowania.[1]
Warto także zwrócić uwagę czy szkolenia, które oferują dostawcy usług, wpisują się w potrzeby rynku pracy. W ciągu ostatnich 6 miesięcy najwięcej ofert opublikowano w kategorii „Biznes”, na drugim miejscu uplasowały się szkolenia z kategorii „Zdrowie i medycyna”, a podium zamyka kategoria „Prawo jazdy”. Ze szkoleń biznesowych najwięcej ofert opublikowano z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem. Dużą liczbę ofert znaleźć można także w obszarze medycyny estetycznej i kosmetologii oraz języka angielskiego. Niestety katalog najczęściej publikowanych przez firmy szkoleniowe kursów w mniejszym stopniu odpowiada na zapotrzebowanie pracodawców i kompetencje wskazywane przez nich jako kluczowe, a bardziej stanowi odzwierciedlenie sprawdzonych i gotowych tematów, które firmy szkoleniowe posiadają już w swoim portfolio.
Niemniej jednak otwartość kandydatów na doskonalenie własnych kompetencji i dostosowanie się do zmieniającego się zapotrzebowania na rynku pracy napawa optymizmem. Pocieszający jest ponadto fakt, że w dużej mierze szkolenia poszukiwane przez osoby pragnące podnieść swoje kompetencje pokrywają się z katalogiem kompetencji wskazywanym przez pracodawców jako istotne z ich punktu widzenia. Wszystko wskazuje na to, że osoby które zdecydowały się na doskonalenie swoich kompetencji w ostatnim czasie dokonały znakomitego wyboru. Wysoko wykwalifikowany, doświadczony i zaangażowany pracownik będzie niezwykle łakomym kąskiem na rynku pracy w ciągu kilku najbliższych miesięcy.

[1] Nowe spojrzenie na rynek pracy – OLX Praca. Know How 2022